دادگاه کیفری چیست ؟ انواع شکایت کیفری کدامند؟

دادگاه کیفری چیست ؟ انواع شکایت کیفری کدامند؟

دادگاه‌‌ کیفری یکی ارگان‌ فعال زیرمجموعه قوه قضایی محسوب می‌شوند که وظایف ان رسیدگی به پرونده‌های کیفری است و از این حیث در برابر دادگاه‌های مدنی قرار می‌گیرند که به دعاوی حقوقی می‌پردازند.

دادگاه کیفری به بررسی پرونده‌هایی می‌پردازد که فرد متهم طبق قوانین مجازات اسلامی، قوانین مبارزه با مواد مخدر و … مجرم شناخته شده و برای آن قرار مجازات مانند حبس، شلاق، قصاص و … تعیین شده است. برای آشنایی بیشتر با فعالیت دادگاه کیفری ابتدا باید با شکایات مربوط به آن آشنا شوید و بعد از آن به معرفی انواع این دادگاه‌ها می‌پردازیم.

طبق ماده ۲۹۴ قانون آیین دادرسی کیفری ، دادگاه‌های کیفری به پنج دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه نظامی، دادگاه انقلاب و دادگاه اطفال و نجوانان تقسیم می‌شوند.

در ادامه قصد داریم شما را با دادگاه کیفری یک و دو که بیشتر شکایات مرسوم در آن‌ها بررسی می‌شوند، معرفی نماییم.

این دو دادگاه طی آخرین تغییرات آیین دادرسی به وجود آمده‌اند و دادگاه کیفری استان به دادگاه کیفری یک و دادگاه عمومی جزایی به دادگاه کیفری دو تبدیل شدند.

شکایت کیفری چیست؟

شکایت از فرد متخلفی که فعالیت او بر اساس قانون اساسی کشور جرم شناخته شود و قاضی بتواند برای آن مجازات تعریف شده در قوه قضاییه تعیین کند را شکایت کیفری می‌نامند.

مراحل اجرای شکایت کیفری از دادسرا و طرح شکایت از فرد متخلف خطاب به دادستان آغاز می‌گردد.

شخص شاکی بایستی شکواییه خود علیه فرد دیگر را با مشخص نمودن اطلاعات دقیق نظیر اسم و آدرس، نوشتن مشروح شکایت و با ارائه مدارک و مستندات به پیوست، طرح نماید. طرح این شکواییه محدود به الگوی خاصی نیست و فرم مشخصی برای آن وجود ندارد اما با این حال بدیهی است که رعایت نظم و ترتیب در عنوان کردن مسائل و استفاده از جمله‌بندی مناسب و داشتن ایجاز یک مزیت حساب می‌شود.

دادگاه کیفری یک چیست؟

 دادگاه کیفری همان دادگاه کیفری استان است و در مرکز هر استان و با صلاحدید رئیس قوه قضاییه کشور در حیطه قضایی شهرهای استان برگزار می‌گردند. این دادگاه‌های عموما با یک رئیس و دو مستشار یا همان ۳ قاضی تشکیل می‌گردند اما با حضور یک مستشار و یک رئیس نیز جلسه رسمیت دارد. رای دادگاه بر اساس نظر اکثریت قضات اعلام می‌گردد و نظر اقلیت نیز در پرونده ثبت می‌شود. در این دادگاه‌ها هر یک از طرفین دعوا حداکثر 3 وکیل انتخاب نماید. جرائمی که در دادگاه‌های کیفری یک بررسی می‌شوند از قرار زیر است.

• جرائمی که مجازات آن مانند قصاص نفس، اعدام و سنگسار، سلب حیات است
• جرائم سرقت که مستحق مجازات حد سوم ارتکاب سرقت یا حبس ابد است
• جرائم سرقت که مستحق مجازات حد برای بار اول و دوم یا قطع عضو است
• جنایات عمدی که مربوط به تمامیت جسم مضروب و یا حداقل به میزان نصف دیه کامل فرد باشد
• تخلفاتی که متسحق مجازات تعزیری درجه 1 تا 3 هستند(درجه 1 بیش از 25 سال، درجه 2 بین 15 تا 25 و درجه 3 بین 10 تا 15 سال حبس)
  

  دادگاه کیفری دو چیست؟

  دادگاه‌های جزء در هر شهرستان که به رسیدگی انوع شکایات می‌پردازند تحت عنوان دادگاه کیفری دو شناخته می‌شوند. با حضور یک رئیس یا دادرس علی‌البدل جسات دادگاه کیفری تشکیل شده و در تمامی این جلسات دادستان، معاون دادستان و یا یکی از دادیاران می‌توانند حاضر شوند تا از صدور کیفرخواست برای اتهامات مطرح شده دفاع نمایند.

• دادگاه کیفری دو تنها یک قاضی دارد و جلسات آن در حوزه‌ی قضایی هر شهرستان برگزار می‌گردند.

  پس از طرح شکایت رسمی به دادسرا، دادستان و نیروی انتظامی به بررسی و تحقیقات درمورد اتهام مطرح شده می‌پردازند. پس از طی این مراحل، با موافقت دادستان با پرونده و صدور قرار جلب از سوی دادرس مراحل رسیدگی به اتهام دردادگاه کیفری آغاز می‌شود و حکم نهایی با توجه به مستندات، دفاعیات شاکی و متهم و توضیحات دادستانی صادر می‌شود.

  بر اساس ماده ۳۰۱ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های کیفری می‌توانند به تمامی شکایات کیفری رسیدگی کنند به جز مواردی که صلاحیت رسیدگی به آن‌ها در دیگر دادگاه‌های نام برده شده مانند جرائم مستوجب سلب حیات در دادگاه کیفری یک و جرائم مربوط به دادگاه‌های نظامی، انقلاب و کودک و نوجوان.