قیم کیست ؟ / اختیارات و شرایط برای قیمومیت
قیم کیست ؟
قیم به شخصی گفته می‌شود که در صورت نبودن پدر یا جدپدری یا وصی ، از طرف مقامات صالح قضایی برای اداره امور «محجوران» تعیین می‌شود.
منظور از شخص محجور کسی است که دچار یکی از عارضه‌های جنون، سفه یا صغر باشد. دادگاه ممکن است ناظری هم تعیین کند تا بر کارهای وی نظارت شود.
انواع قیم
انواع قیمومت به صورت دائمی و اتفاقی می باشد که قیم اتفاقی در موارد خاص می تواند از طرف محجور اقامه دعوا نماید.
قیومت دائمی این است که قیم تا زمان سن قانونی محجور نسبت وظیفه قیمومت خود اقدام می نماید، مگر این که توسط مرجع قضایی عزل قیم شود.
بدیهی است پس از این که محجور به سن قانونی رسید (فرزندان) و یا این که توسط مراجع قضایی رفع حجر از آن ها به عمل آید قیم خود به خود منعزل می شود.
محجور یعنی چه و به چه کسی محجور میگویم؟
محجور از ریشه حجر و به معنی منع و بازداشتن برگرفته شده است و در اصطلاح حقوقی به کسی گفته می شود که از بخشی از تصرفات و اعمال حقوقی منع شده‌است .
به عبارت دیگر حجر عبارت است از منع شخص به حکم قانون از اینکه بتواند امور خود را بطور مستقل و بدون دخالت دیگری اداره کند.
برای چه کسانی قیم (قیم محجور) تعیین میگردد؟
در مورد کودکانی که ولی خاص(پدر، جدپدری یا وصی) ندارند.
در مورد مجانین و اشخاص غیررشیدی که جنون یا عدم رشد آنها به زمان صغر بوده و ولی خاص نداشته باشند.
برای مجانین و اشخاص غیررشید که جنون یا عدم رشد آنها متصل به زمان صغر نباشد. یعنی بعد از اینکه بالغ شدند مبتلا به جنون یا عدم رشد شوند.
قیم چه شرایطی برای قیمومیت دارد؟
طبق قوانین اسلامی اگر برای طفل صغیری که مسلمان است قیم انتخاب می‌شود، باید قیم وی نیز مسلمان باشد؛ زیرا کفار نمی‌توانند قیم یک فرد مسلمان شوند.
قیم باید عاقل، بالغ، بصیر و آگاه به مورد مد نظر باشد،
قیم باید دارای اهلیت کامل و شایستگی اخلاقی و قابل اعتماد باشد،
اشخاص ذیل صلاحیت قیمومیت ندارند و نمی توانند آن را عهده دار شوند:
کسانی که خود تحت ولایت یا قیمومت هستند.
کسانی که به علت ارتکاب جنایت یا یکی از جنحه‌های ذیل به موجب حکم قطعی محکوم شده باشند: سرقت- خیانت در امانت- کلاهبرداری- اختلاس- هتک ناموس یا منافیات عفت- جنحه نسبت به اطفال- ورشکستگی به تقصیر.
کسانی که حکم ورشکستگی آنها صادر و هنوز عمل ورشکستگی آنها تصفیه نشده است.
کسانی که معروف به فساد اخلاق باشند.
کسی که خود یا اقربای طبقه اول او دعوایی بر محجور داشته باشد.
خویشاوندان در صورتی که صلاحیت برای قیم شدن داشته باشند، بر دیگران مقدم خواهند بود
و دادگاه یک یا چند نفر از آنان را به سمت قیمومت معین خواهد کرد،
در میان خویشان محجور، پدر یا مادر او مادام که شوهر ندارد، با داشتن صلاحیت بر دیگران مقدم است؛
و نیز در صورت محجور شدن زن، شوهر زن با داشتن صلاحیت برای قیمومت بر دیگران مقدم است.
نکته : طبق ماده ۱۲۳۳ قانون مدنی: «زن نمی‌تواند بدون رضایت شوهر خود سمت قیمومت را قبول کند».
وظایف قیم راچه کسی تعیین می کند؟
وظایف قیم از سوی قانون مدنی و با قانون حسبی تعیین می‌شود که بستگی به اموری دارد که برای آن قیم انتخاب می‌کنند.
به عنوان مثال اگر برای اداره اموال باشد، از قوانین خاص خود پیروی میکند.
اختیارات قیم
فرد قیم می‌تواند در اموال منقول تحت قیمومیت دخل و تصرف داشته باشد، ولی نسبت به اموال غیر منقول باید با اجازه دادستان در آن دخل و تصرف کند، در صورت اینکه فرد صغیر به سن بلوغ رسیده باشد تمامی اموال از قبیل منقول و غیر منقول به خود او تعلق می‌گیرد و اگر راجع به عملکرد قیم خود شکایتی دارد که وی مصلحت را رعایت نکرده می‌تواند به مراجع قانونی شکایت کند ولی در این صورت فرد قیم هم با ارائه مدارک می‌تواند ادعا کند که در نگهداری از اموال مصلحت را رعایت کرده است.
وفق ماده ۱۲۳۵ قانون مدنی :
«مواظبت شخص مولی‌علیه و نمایندگی قانونی او در همه امور مربوطه به اموال و حقوق مالی او با قیم است».
بهترین قالیشویی مشهد
