جرم جعل سند و استفاده از سند مجعول

انواع جعل سند

جعل سند در شکل‌های زیر رخ می‌دهد:

• جعل اسناد رسمی و اسناد عادی: به معنای ساختن نوشته و مهر و یا کپی کردن امضای اشخاص حقیقی و حقوقی و نیز قلم بردن و خراشیدن، محو کردن خط زدن، سیاه کردن، تغییر تاریخ سند بدون اجازه صاحب سند و به قصد ضرر رساندن به وی.
• جعل اسناد هویتی: شامل ساختن و یا تغییر در شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت، گذرنامه، روادید، مدارک تحصیلی، جواز کسب و سایر مدارک صنفی، کارت شناسایی ادارات دولتی و … است. جعل شناسنامه و یا کارت ملی معمولا شامل تغییر تولد و یا حذف نام همسر از شناسنامه به صورت غیر قانونی است.
• جعل اسکناس، سکه و اوراق بهادار مانند سهام بورس، حواله، ضمانت‌نامه، جعل چک و سفته و … .
• جعل احکام دادگاه‌ها و دادسراها.

ارکان جعل اسناد

ارکان جرم جعل که موجب تحقق آن خواهد شد، عبارتند از:

• جعل باید به صورت مشهود بوده و از موارد مندرج در قانون باشد.
• جعل سند زمانی رخ می‌دهد که خود سند اصلی معتبر و دارای اعتبار قانونی باشد.
• جعل باید به‌گونه‌ای انجام شود که توسط افراد عادی تشخیص داده نشود.
• جعل راجع به موضوع اصلی سند باشد و ماهیت اصلی سند تغییر داده شود.

مجازات جرم جعل در قانون مجازات اسلامی به صورت زیر تفکیک شده است:

• مجازات جرم جعل در اسناد عادی مانند قولنامه، اجاره‌نامه، فاکتور خرید یا فروش، علاوه بر رد مال و جبران خسارت وارد شده حبس از ۶ ماه تا ۲ سال یا جزای نقدی ۳ تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت می‌باشد.
• مجازات جعل در اسناد رسمی به صورت زیر است:
• جعل امضا و مهر رهبری و روسای قوا، مجازات ۳ تا ۱۵ سال حبس را به دنبال دارد.
• جعل امضای رئیس جمهور، هیئت وزیران، اعضای شورای نگهبان، نمایندگان ۱ تا ۱۰ سال حبس دارد.
• جعل اسکناس یا جعل چک، ۵ تا ۲۰ سال حبس را به دنبال خواهد داشت.

جعل مدارک تحصیلی نیز معادل ۱ تا ۳ سال حبس را به همراه دارد.