انواع دعاوی ثبتی
دعاوی ثبتی و ملکی متفاوت هستند دعاوی ملکی، اختلافی است درباره خود ملک اما دعوای ثبتی دعوایی است درباره تشریفات ثبتی یک ملک.
انواع دعاوی ثبتی مختلفی وجود دارد که به طور کلی در سه دسته دعاوی ثبتی مربوط به املاک، دعاوی ثبتی مربوط به اسناد و دعاوی ثبتی مربوط به اجرای اسناد لازم الاجرا ، قرار دارند.
دعاوی ثبتی مربوط به املاک
دعاوی ثبتی مربوط به املاک یعنی دعاوی که مربوط به تشریفات ثبت ملک است مانند:
- درخواست ثبت ملک
- اعتراض به ثبت سند ملک
- الزام به تفکیک
- از موارد دیگر دعاوی ثبتی مربوط به املاک می توان دعاوی ابطال سند رسمی ملک، اعتراض به قراردادهای رسمی که برخلاف قانون تنظیم شده اند، اعتراض به اسناد ملکی و قراردادهایی که توسط مامورین فاقد صلاحیت تنظیم شده اند، ابطال سند مالکیت ناشی از معامله معارض، اعتراض به مجهول بودن سند را نام برد.
دعاوی ثبتی مربوط به اسناد
همانطور که از عنوان بر می آید این دعاوی ثبتی مربوط به اسناد رسمی است که توسط ادارات ثبت تنظیم شده است. اسناد رسمی تنها اسناد ملکی نیستند بلکه اسناد مربوط به احوال شخصیه افراد را هم شامل می شود. نمونه دعاوی ثبتی اسناد از قرار زیر است:
کلیه دعاوی مربوط به شناسنامه افراد مانند از جمله الزام به صدور شناسنامه، اصلاحات شناسنامه، تغییر نام، تغییر نام خانوادگی، تغییر سن، ثبت ولادت، ثبت نکاح، حذف نام همسر در صورت جدایی، ثبت ازدواج، ثبت طلاق و …
دعاوی مربوط به ثبت اختراعات، ثبت علائم تجاری، ثبت نام تجاری
دعاوی مربوط به اصلاحات اسناد رسمی، اصلاح اسناد رسمی، درخواست صدور سند رسمی، اعتراض به اسناد رسمی و…
سایر موارد مانند رفع ممنوع الخروجی، اعتراضات به واحدهای ثبتی و …
دعاوی ثبتی مربوط به اجرای اسناد لازم الاجرا:
دعاوی مربوط به اجرای اسناد لازم الاجرا زمانی مطرح می شود که سندی در مرحله اجرا است و یا باید اجرا شود و موضوعی باعث اعتراض یا ایجاد خلل در روند قانونی آن شده است. مثلا اعترض به اجراییه ثبتی، درخواست ابطال اجراییه ثبتی و توقیف عملیات اجرایی.
مطابق ماده 1 قانون اصلاح بعضی از مواد قانون ثبت و قانون دفاتر اسناد رسمی: ” هر کس دستور اجرای اسناد رسمی را مخالف با مفاد سند یا مخالف قانون دانسته یا از جهت دیگری شکایت از دستور اجرا سند رسمی‌داشته باشد می‌تواند به ترتیب مقرر در آیین دادرسی مدنی اقامه دعوی نماید.” در ادامه در ماده 2 ذکر شده است که :” مرجع رسیدگی به دعاوی ناشی از دستور اجرای اسناد رسمی دادگاه صلاحیتدار محلی است که در حوزه آن دستور اجرا داده شده.” بنابراین دعاوی ناشی از اجرای اسناد لازم الاجرا باید در دادگاه عمومی حقوقی محلی که اجراییه ثبتی در آنجا صادر شده است اقامه شود.
در ماده 5 همین قانون درباره نحوه توقیف عملیات اجرایی گفته شده است که :” در صورتی که دادگاه دلایل شکایت را قوی بداند یا در اجراء سند رسمی ضرر جبران‌ناپذیر باشد به درخواست مدعی بعد از گرفتن تأمین قرار توقیف عملیات اجرایی را می‌دهد ترتیب تأمین همان است که در آیین دادرسی مدنی برای تأمین خواسته مقرر است و در صورتی که موضوع سند‌لازم‌الاجرا وجه نقد باشد و مدعی وجه نقد بدهد در صندوق ثبت محل توقیف می‌شود و تأمین دیگر گرفته نخواهد شد.”
با توجه به این ماده اعتراض به اجراییه ثبتی در صورتی منجر به توقف عملیات اجرایی می شود که قاضی یا دلایل شکایت را قوی بداند یا اینکه اجرا کردن سندی که به آن اعتراض شده است باعث ورود ضرر غیرقابل جبرانی به درخواست کننده شود. در این صورت مدعی باید مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی تامین بدهد تا دستور توقیف عملیات اجرایی صادر شود.
نحوه رسیدگی به دعاوی ثبتی:
رسیدگی به دعاوی ثبتی بسیار پیچیده است و لازم است مواعد و مراتب قانونی آن به درستی رعایت شود.
یکی از مهمترین این موارد اعتراض به ثبت املاک است.
اعتراض به ثبت باید در اداره ثبت یا دایره ثبتی مطرح شود که در آگهی ثبت مشخص شده است صورت بگیرد.
اگر این اعتراض در مرجع دیگری اقامه شود و ظرف 90 روز از آگهی به اداره ثبت مربوطه ارسال نشود، دیگر به آن رسیدگی نمی شود.
برای رسیدگی به دعاوی ثبتی باید دادخواستی مطابق با دادخواست هایی که به مراجع قضایی ارائه می شود تنظیم نمود.
دعاوی ثبتی مربوط به املاک دعاوی مالی محسوب می شوند و باید هزینه دادرسی مطابق قانون پرداخت شود.
قوانین ملکی
